Odsunięty na boczny tor

Odsunięty na boczny – tor to smutna i niestety prawdziwa opowieść o wspaniałym człowieku teatru, który decydując się mówić prawdę zapłacił za to bardzo wysoką cenę.

Odsunięty na boczny – Wszyscy bali się Michała, bo miał odwagę mówić prawdę, ale został za karę za to odsunięty na boczny tor i prawie wykluczony z branży teatralnej.

 

 

 

 

odsunięty na boczny tor

 

 

 

Odsunięty na boczny

Przeczytałem wczoraj świetną sztukę po angielsku. W przypływie entuzjazmu zrobiłem to, co zawsze w takich momentach – sięgnąłem po telefon i chciałem zadzwonić do Michała Ratyńskiego, żeby ją dla mnie przetłumaczył.

 

Wybrałem go z książki kontaktów i już miałem nacisnąć “połącz”, kiedy mój palec zawisł nad klawiaturą. Uświadomiłem sobie nagle, że przecież Michał odszedł z tego łez padołu.

 

Dziwnie się poczułem, bo przecież wiem o tym doskonale i prowadzę z nim wewnętrzny dialog prawie codziennie; a to kiedy napisze coś na Facebooku i zastanawiam się co by mi odpowiedział, a to kiedy dyskutuje z nim w myślach o rozwiązaniu jakiejś sceny, a to kiedy zastanawiam się, co by powiedział o muzyce, którą gdzieś usłyszałem…

 

Z tym palcem nad klawiaturą, zdałem sobie nagle sprawę, że oprócz codziennej tęsknoty za Michałem, jego odejście ma jeszcze jeden ogromny wymiar – odszedł na zawsze jeden z najlepszych tłumaczy dramatów anglo- i niemieckojęzycznych i mimo, że mam cały folder w komputerze zapełniony po brzegi tłumaczeniami Michała, on już nic nowego nie przetłumaczy.

 

michal

Michał Ratyński

Ogromna to szkoda dla mnie, ale także dla teatru polskiego, bo nikt tak, jak Michał nie potrafił wyczuć języka scenicznego, tworzyć kompilacje i nowe słowa, które na scenie brzmiały fantastycznie i wznosiły dramaty na nowy, wyższy wymiar.

 

Siedziałem tak z tym palcem nad klawiaturą i myślałem, jak to Michała potraktował świat teatralny; ponieważ mówił prawdę i nie owijał w bawełnę, ten znakomity reżyser, ulubieniec Zygmunta Hubnera, został odsunięty na boczny tor, przez ludzi, którzy się go bali.

 

Został zaszczuty przez tych samych szkodników teatralnych, którzy zniekształcają obraz teatru polskiego wciskając ludziom ciemnotę, że to co naprawdę jest amatorszczyzną i brakiem warsztatu jest wielką sztuką.

 

Rozmawiałem z nim o tym i powiedział mi, że nie ma o to żalu, bo to jest jego świadoma decyzja i ponosi świadomie konsekwencje tego wyboru życiowego.

 

Przez ostatnie lata reżyserował więc mało, albo raczej wcale i głównie skupiał się na tłumaczeniach. A tłumaczył, jak maszyna, przynajmniej jeden tekst w miesiącu. Mówił mi, że robi to, żeby nie zwariować, ale ja teraz myślę, że może gnała go także jakaś podświadoma siła, która wiedziała, że nie zostało mu zbyt wiele czasu w jego cielesnej powłoce.

 

I tak siedziałem i dumałem nad tym telefonem i czułem, że bardzo chcę z nim porozmawiać. Wahałem się jednak czy wybrać jego numer i w końcu tego nie zrobiłem, bo bałem się bardzo, że nie odbierze…

 

 

 

 

Michał Ratyński

nie żyje

ur. 1948-05-16
zm. 2013-09-11, Warszawa

 

KARIERA TEATRALNA

Remi-Dżin

Coburn Donald L.

forma twórczości: asystent reżysera
reżyseria: Stroux Karl Heinz
teatr: Teatr Współczesny Warszawa
data premiery: 1979-03-10

 

Szewcy

Stanisław Ignacy Witkiewicz

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr im. Cypriana Kamila Norwida Jelenia Góra
data premiery: 1981-02-07

 

Tył do przodu

Jerzy Trębicki

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1981-11-21

Z dystansu

Jandl Ernst

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1982-04-24

 

Mefisto

Klaus Mann

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1983-06-14

 

Kartoteka

Tadeusz Różewicz

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1984-05-26

 

Gyubal Wahazar, czyli Na przełęczach bezsensu

Stanisław Ignacy Witkiewicz

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1985-04-24

 

Mary Stuart

Wolfgang Hildesheimer

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Powszechny Warszawa
data premiery: 1986-05-03

 

Sam wśród wszystkich

Gelman Aleksander

forma twórczości: reżyseria (Theater am Neumarkt Zurych)
teatr: za granicą
data premiery: 1987-01-10

 

Czas i pokój

Botho Strauss

forma twórczości: przekład, reżyseria
reżyseria: Ratyński Michał
teatr: Teatr Studyjny`83 im. Juliana Tuwima Łódź
data premiery: 1990-03-30
forma twórczości: przekład, reżyseria
reżyseria: Ratyński Michał
teatr: Teatr im. Juliusza Słowackiego Kraków
data premiery: 1992-06-20

 

Czas i pokój

Botho Strauss

forma twórczości: przekład, reżyseria
reżyseria: Ratyński Michał
teatr: Teatr Szwedzka 2/4 Warszawa
data premiery: 1993-03-13
forma twórczości: przekład
reżyseria: Straub Rudolph
teatr: Teatr Szwedzka 2/4 Warszawa
data premiery: 1993-11-14
forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Szwedzka 2/4 Warszawa
data premiery: 1993-12-05

 

Madame Therese

Cendrars Blaise wg

forma twórczości: reżyseria i przekład, adaptacja
teatr: Teatr Rozrywki Chorzów
data premiery: 2001-03-29

 

Rum bugi ługi

Wieczór przebojów dużych i …

forma twórczości: reżyseria i scenariusz
teatr: Teatr Rozrywki Chorzów
data premiery: 2002-06-21

 

Bash (Cios)

Neil LaBute

forma twórczości: przekład
reżyseria: Zembrzuski Jacek
teatr: Teatr Nowy Warszawa
data premiery: 2003-03-30

 

Trainspotting

Welsh Irvine

forma twórczości: reżyseria i przekład adaptacji
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2004-01-10

 

Walentynki

Iwan Wyrypajew

forma twórczości: opieka artystyczna
reżyseria: Dzianowicz Beata
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2004-04-16

 

Miłość i las

Roth Friederike wg

forma twórczości: reżyseria i adaptacja
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2004-09-10

 

Bash

Neil LaBute

forma twórczości: przekład
reżyseria: Zioło Rudolf
teatr: Teatr Wybrzeże Gdańsk
data premiery: 2004-10-14

 

Lizystrata

Arystofanes

forma twórczości: reżyseria i scenografia
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2005-09-10

 

7 sekund

Falk Richter

forma twórczości: przekład
reżyseria: Jędrzejas Piotr
teatr: Teatr im. Stefana Jaracza Olsztyn
data premiery: 2005-09-11

 

Push up 1-3. Ostatnie piętro

Roland Schimmelpfennig

forma twórczości: przekład
reżyseria: Kempinsky Grzegorz
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2005-12-17

 

Pod lodem

Richter Falk

forma twórczości: reżyseria
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2005-12-29

 

Escape!

Rainer Lewandowski

forma twórczości: przekład, reżyseria
reżyseria: Ratyński Michał
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2006-11-22
forma twórczości: przekład
reżyseria: Kempinsky Grzegorz
teatr: Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego Katowice
data premiery: 2007-01-20

 

Brzydal

Marius Mayenburg von

forma twórczości: przekład
reżyseria: Wiśniewski Grzegorz
teatr: Teatr im. Stefana Jaracza Łódź
data premiery: 2007-09-08

 

Brzydal

Marius Mayenburg von

forma twórczości: przekład
reżyseria: Matusz Rafał
teatr: Teatr Nowy Zabrze
data premiery: 2009-03-27

 

Brzydal

Marius Mayenburg von

forma twórczości: przekład
reżyseria: Fijał Łukasz
teatr: Teatr im. Ludwika Solskiego Tarnów
data premiery: 2012-11-30

 

Peggy Pickit widzi twarz Boga

Roland Schimmelpfennig

forma twórczości: przekład
reżyseria: Kempinsky Grzegorz
teatr: Teatr Ludowy Kraków-Nowa Huta
data premiery: 2013-04-13

 

Frank V

Paul Burkhard

forma twórczości: przekład
reżyseria: Straub Rudolph
teatr: Teatr Rozrywki Chorzów
data premiery: 2013-09-14

Brzydal

Marius Mayenburg von

forma twórczości: przekład
reżyseria: Zaczykiewicz Bartosz
teatr: Teatr im. Wilama Horzycy Toruń
data premiery: 2014-10-25

 


#MichałRatyński #tłumacz #reżyser #ŹyciowyWybór