Klasyczny model dramaturgiczny
Klasyczny model dramaturgiczny – albo inaczej klasyczna struktura dramatyczna, znana również jako trójkąt Freytaga lub piramida Freytaga.
Gustav Freytag zajmował się głównie analizą sztuk starożytnej Grecji, oraz twórczości Szekspira, ale prawda jest taka, że prawie wszystkie dzieła są tworzone według tego właśnie modelu, a w kinie amerykańskim klasyczny model dramaturgiczny jest tak głęboko zakorzeniony, że określa on nawet na której stronie scenariusza ma się kończyć ekspozycja, na której ma być zwrot akcji, na której punkt kulminacyjny itd.
Tekst czytelny na komórce:
https://www.facebook.com/grzegorz.kempinsky/posts/10220067098002176
Klasyczny model dramaturgiczny
Analiza Freytaga
Według Freytaga, dramat podzielony jest na 5 części, czy aktów, które przez niektórych nazywane są dramatic arc: ekspozycją, rozwojem akcji, punktem kulminacyjnym, rozwiązaniem, oraz finałem.
Chociaż analiza Freytaga bazuje na pięcioaktowych sztukach, może być również zastosowana (czasami po wprowadzeniu modyfikacji) w opowiadaniach czy powieściach.
Ekspozycja lub Wprowadzenie
Ekspozycja zawiera podstawowe informacje potrzebne do właściwego zrozumienia opowieści, takie jak problem pojawiający się na początku opowieści, postacie oraz sceneria. Streszcza również tematykę.
Rozwój akcji
Podczas rozwoju akcji, podstawowy konflikt wewnętrzny jest komplikowany, poprzez wprowadzenie dodatkowych pobocznych konfliktów, w tym różnych przeszkód, które stają na drodze bohatera, próbującego osiągnąć swój cel. Na poboczne konflikty mogą składać się adwersarze o mniejszym znaczeniu niż główny antagonista opowieści, mogą oni współpracować z antagonistą, współpracować między sobą, bądź też pracować dla siebie, bądź też z nieznanych powodów, oraz sam konflikt.
Punkt kulminacyjny
Trzecim aktem jest punkt kulminacyjny lub punkt zwrotny, w którym w sprawach protagonisty zachodzi zmiana, na lepsze lub gorsze. Jeśli opowieść jest komedią, to wszystko do tej pory protagoniście szło źle, a teraz wiatr, by tak rzec, zawieje z innej strony, w wyniku tego wszystko zacznie się mu dobrze układać. Jeśli historia jest tragedią, stanie się na odwrót, wszystko co do tej pory szło dobrze zacznie się sypać. Najprościej mówiąc jest to główna, bądź też najbardziej dramatyczna część opowieści.
Rozwiązanie akcji
Podczas rozwiązania akcji konflikt pomiędzy protagonistą i antagonistą rozwiązuje się – protagonista wygrywa lub przegrywa z antagonistą. Rozwiązanie akcji może zawierać ostateczny moment zawieszenia (suspensu, niepewności), podczas którego nie ma pewności co do ostatecznego wyniku konfliktu.
Dénouement, szczęśliwe zakończenie lub katastrofa
Dénouement obejmuje wydarzenia pomiędzy rozwiązaniem akcji a rzeczywistym zakończeniem dramatu lub narracji, dlatego też służy jako konkluzja historii. Konflikty zostają rozwiązane, dla bohaterów wszystko wraca do normalności. Dénouement daje poczucie katharsis, bądź też rozładowuje napięcie i niepokój, w jakim znajdował się czytelnik. Etymologicznie, francuskie słowo dénouement pochodzi od staro-Francuskiego słowa desnouer, oznaczającego “rozwiązać”, które z kolei wywodzi się od słowa nodus, po łacinie “węzeł”. Podsumowując, dénouement jest to rozwikłanie czy rozwiązanie zawiłości fabuły.
Komedia kończy się owym dénouement (konkluzją), w którym głównemu protagoniście wiedzie się lepiej niż na początku narracji. Tragedia kończy się katastrofą, w której protagoniście powodzi się gorzej niż na początku opowieści. Przykładem komicznego dénouement jest ostatnia scena w komedii Szekspira “Jak wam się podoba”, w którym pary się pobierają, złoczyńca okazuje skruchę, dwie skrywające swą tożsamość postacie ujawniają się, a władca jest przywrócony do władzy. W tragediach Szekspira, dénouement stanowi zazwyczaj śmierć jednej lub więcej postaci.
Bardziej współczesne prace nie zawierają dénouement ze względu na szybkie lub zaskakujące zakończenia.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Struktura_dramatyczna
#film #teatr