To burdel nie teatr! Krzyknął Schiller
To burdel nie teatr! Krzyknął Schiller – Z LEONEM SCHILLEREM związane są liczne anegdoty. Z nim i z teatrem, który zajmował w jego życiu ważne miejsce.
To burdel nie teatr! Krzyknął Schiller
Przed premierą Schiller pyta kierownika pracowni krawieckiej:
”Stefciu, kiedy będą gotowe kostiumy?”.
Odpowiedź:
”Za dziesięć dni”.
Schiller błaga:
”Zrób cud, skróć termin”.
Krawiec:
”Cud jest już wliczony”.
Podczas próby wyprowadzony z równowagi Schiller krzyknął:
”To burdel, nie teatr!”.
Na co odezwał się inspicjent:
”Panie dyrektorze, mój dziadek miał przed wojną burdel. Tam to był porządek!”.
Schiller reżyserował ”Wielkanoc” Stefana Otwinowskiego. Bardzo ważną rolę grał tam karabin maszynowy. Próba generalna. Za kulisami pewien żołnierz ma oddać kilka strzałów. Zamiast nich panuje cisza. Schiller wpada za kulisy. Żołnierz melduje, że karabin się zaciął.
Schiller wściekły:
”Co to znaczy – się zaciął? Tu nie może się nic zacinać! Tu nie wojna, tu teatr!”.
Leon Schiller
Leon Schiller, właściwie Leon Schiller de Schildenfeld (ur. 14 marca 1887 w Krakowie, zm. 25 marca 1954 w Warszawie) – polskireżyser, krytyk i teoretyk teatralny, autor scenariuszy teatralnych i radiowych, kompozytor i pieśniarz, poseł na Sejm Ustawodawczy z ramienia PPR, potem PZPR.
Zasłynął interpretacjami dramatów Mickiewicza – legendarne Dziady w Teatrze Polskim w Warszawie 1934; wystawiane wcześniej we Lwowie (1932), Wilnie (1933) oraz później w Sofii (1937).
Życiorys
Pochodził z nobilitowanej (przez cesarzową Marię Teresę) katolickiej rodziny austriackiej, osiadłej w XIX wieku w Polsce. Był synem Leona i Izydory Pfau, wywodzącej się ze spolonizowanej w Galicji rodziny pochodzenia żydowskiego. Zamiłowanie do muzyki odziedziczył Schiller po matce. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Studiował filozofię i polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na Sorbonie w Paryżu. Współpracował z teatrami w Warszawie (Teatr Polski, Reduta, Teatr im. W. Bogusławskiego, Teatr Ateneum), Łodzi i Lwowie.
Debiutował jako piosenkarz w kabarecie Zielony Balonik w 1906, a jako reżyser w 1917 w Teatrze Polskim w Warszawie. W latach 1930–1932 był kierownikiem artystycznym i reżyserem dramatu w Teatrze Wielkim, Rozmaitości i Małym we Lwowie. We Lwowie rozwinął swoją koncepcję teatru monumentalnego, która zaowocowała m.in. realizacjami utworów wielkich romantyków (Kordian – 1930, Dziady – 1932, Sen srebrny Salomei – 1932). W tym czasie wystawił na trzech scenach (w Teatrze Wielkim, w Teatrze Małym w sali Domu Katolickiego na Gródeckiej oraz w Teatrze Rozmaitości przy ul. Rutowskiego) 29 premier w dziale dramatu oraz kilkanaście wodewilów i operetek. Związki Schillera ze Lwowem trwały sporadycznie do 1939 – reżyserował kilka spektakli w czasie dyrektorowania Wilama Horzycy.
Od 1933 kierownik wydziału reżyserskiego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej (PIST). W 1935 został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej.
Więziony na Pawiaku i w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau w związku z represjami po zastrzeleniu w marcu 1941 Igo Syma. Wykupiony z Auschwitz w maju tego roku przez siostrę, Annę Jackowską, za 12 tysięcy złotych za sprzedane klejnoty. W powstaniu warszawskim pod pseudonimem “Lambda” sformował grupę aktorską AK (po powstaniu dzięki staraniom BIP AK otrzymał stopień ppor. AK). W 1944 po powstaniu warszawskim został osadzony przez Niemców w Oflagu VII A Murnau.
Był oblatem benedyktyńskim.
Po II wojnie światowej, w latach 1946–1949, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi (PWST). Redaktor naczelny pisma „Teatr” (1947–1949), twórca pisma “Pamiętnik Teatralny” (1952), zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce.
W 1949 Prezydent RP Bolesław Bierut nadał mu Order Sztandaru Pracy I klasy. W 1946 i 1953 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Uchwałą Rady Państwa z 26 marca 1954 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej
Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Nagrobek autorstwa Andrzej Dłużniewskiego ma formę gładkiej płyty na której umieszczono półkolisty blok nawiązujący kształtem do proscenium.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_Schiller
#teatr