Żyjemy w takiej gospodarce, która jest nastawiona na eskalowanie potrzeb. Ciągle nam się wmawia, że bez danych produktów nasze życie będzie niepełne. Nasze emocje są cały czas stymulowane i jesteśmy zmuszeni do funkcjonowania na maksymalnych obrotach emocjonalnych.

To coś złego?

Tak. Przez to człowiek się od nich uzależnia – nazywam to emocjoholizmem. Nie umiemy się wyciszyć, zdystansować. Dochodzimy do krytycznego punktu w wieku 40-50 lat, czasem wcześniej, gdzie jesteśmy wypaleni i sfrustrowani.

Uświadamiamy sobie, że nie mamy żadnych długodystansowych celów i refleksji, bo ciągle żyjemy dzisiejszymi deadline’ami i jutrzejszymi spotkaniami. Motywacyjny coaching jest obecnie dość często jedynie zbiorem banałów, który też nastawia nas na cele krótkoterminowe, a nie wywołuje głębszych refleksji. Wydaje mi się, że ten model już się wyczerpał.

I tego potrzebuje współczesny człowiek, stoicyzmu ?

Uważam, że tak. Nasza cywilizacja obecnie przeżywa głęboki kryzys wartości o niespotykanym wcześniej charakterze – jego istotą jest nie tyle upadek jakichś wartości, co nadmiar skonfliktowanych ze sobą wartości, w których człowiek jest pogubiony, nie potrafi się w nich odnaleźć, wybrać. Jest, można powiedzieć, miotany przez te wartości wte i we wte.

I system filozoficzny sprzed ponad 2000 lat ma im pomóc go przezwyciężyć?

Ale on już pomagał. Starożytny Rzym utrwaliłł swoją potęgę właśnie dzięki temu, że ludzie oparli sztukę życia na stoicyzmie. Przewagą filozofii nad innymi naukami jest to, że dostarcza ona pogłębionej refleksji, dialogu, spojrzenia w głąb siebie i na rzeczywistość z innej perspektywy.

Przecież to bardzo hermetyczna dziedzina.

To prawda, przez wiele lat była szczelnie zamknięta w wieżach z kości słoniowej, budowanej przez profesorów i uniwersytety. Ale ostatnie kilkanaście lat przyniosło duże zmiany – zaczęło dochodzić do łączenia się filozofii i biznesu. Na Zachodzie korporacje coraz częściej organizują warsztaty właśnie z tego zakresu, zamiast kursu asertywności czy motywacyjnych mów. Dostrzeżona, że pogłębiona refleksja na temat wartości sprzyja długotrwałemu wzrostowi dużych przedsiębiorstw.

Dlaczego?

Nastąpiła zmiana myślenia. Zauważono, że skupianie się na tu i teraz w dłuższej perspektywie szkodzi ludziom.

W takim razie co takiego daje stoicyzm, czego nie ma coaching?

Lepiej zapytać, czego nie daje. Nie daje łatwych recept i odpowiedzi, nie gwarantuje sukcesu na polu zawodowym i osobistym. Oferuje za to ciężką pracę nad samym sobą, dzień w dzień.

I to jest ta zachęta?

Ta praca pozwala nam poznać siebie lepiej, uodparnia nas od zewnętrznego szumu. Stoicyzm łączy techniki pracy nad sobą z refleksją – filozoficzną, psychologiczną i egzystencjalną. Pozwala nabrać dystansu, uodparnia nas. Ale tylko wtedy, kiedy codziennie stosujemy ćwiczenia i rozważamy nad tym, co czujemy lub co nas spotkało. Konsekwencja w działaniu jest podstawą tego nurtu. Jedyne, na co mamy realny wpływ, to my sami – tego uczą nas stoicy….

….Gdyby miał Pan podsumować ten nurt, jak by go Pan określił?

To przede wszystkim refleksyjny rozwój, a nie szarpanie się z kolejnymi etapami życia. Ale też postawa egzystencjalna. Nie jest na pewno zbiorem złotych rad i ścieżką na skróty, ale raczej połączeniem stałej refleksji, uważności i treningu radości życia poprzez kształtowanie charakteru.

#stoicyzm