Dziady jak Brygada Szlifierza Karhana
Dziady jak Brygada Szlifierza Karhana – Znakomity komentarz Wojtka Konikiewicza w sprawie dyskusji o Dziadach w Teatrze Słowackiego w Krakowie.
Słusznie stwierdza Wojtek, że obecny mainstremowy teatr z powodu kompletnego braku elementarnych umiejętności warsztatowych, zarówno reżyserów, jak i dyrektorów teatru, chwyta się robienia polityki i taniej publicystyki zamiast robić po prostu dobry teatr.
Dziady Mai Kleczewskiej nie są tu żadnym wyjątkiem, a wręcz potwierdzeniem tej tezy.
Dziady jak Brygada Szlifierza Karhana
Abstrahując od tego konkretnego przypadku da się stwierdzić, że problem upolitycznienia i przepełnienia teatru plakatową publicystyką istnieje.
Każdy tekst można zoperować niczym chirurg plastyczny i wypchać go tym i owym, lub nadmuchać. Pytanie – z jakim uzasadnieniem i po co?
Niesie się po teatrze pełzająca pandemia tandetnego agit propu, aktorzy zamieniani bywają przez “postępowych” reżyserów w tuby propagandowe: skrajny weryzm, w tym wrzask i miotanina po scenie uzupełniają całość dając jej plakietkę sztuki zaangażowanej, słowem: trwa “zażarta walka o pokój i powszechne rozbrojenie”.
To się kiedyś nazywało… produkcyjniaki i manifestowało w przedstawieniach o traktorach etc. typu “Brygada szlifierza Karhana”…
Socrealizm
Realizm socjalistyczny, in. socrealizm (z ros. соцреализм) – kierunek w sztuce określany jako metoda twórcza, istniejący od 1934 w sztuce radzieckiej, a następnie w krajach demokracji ludowej. Miał tam oficjalny status podstawowej i jedynej metody twórczości artystycznej i był ideowym oraz propagandowym narzędziem partii komunistycznych.
Został proklamowany w 1934 r. na Zjeździe Pisarzy Radzieckich w Moskwie przez Maksima Gorkiego. Zakładał, że dzieło sztuki powinno posiadać realistyczną formę i socjalistyczną treść, zgodną z ideami marksizmu i leninizmu. Podstawą założeń była praca Stalina O polityce partii w dziedzinie literatury pięknej. Pierwszymi teoretykami socrealizmu byli Anatolij Łunaczarski i Aleksander Woronski. Następnie na wniosek Andrieja Żdanowa rozszerzono socrealizm na wszystkie dziedziny sztuki.
Program socrealizmu, mimo starań stworzenia jednolitej teorii, był wewnętrznie sprzeczny i niekonsekwentny. Opierał się na wybranych elementach XIX-wiecznego realizmu, doświadczeniach twórczości akademickiej oraz rozważaniach publicystów i estetyków komunistycznych. Jako tematy wybierano walkę klasową, sojusz robotniczo-chłopski, historię ruchu robotniczego, prostych robotników przy pracy, ujarzmianie przyrody przez człowieka itp.
W odróżnieniu od naturalizmu, krytykowanego za indywidualizm i burżuazyjną dekadencję, zalecano typowość jako strategiczną cechę socrealizmu, ale pojmowaną w szczególny sposób, sformułowany w Referacie sprawozdawczym KC WKP na XIX Zjeździe KPZR przez Gieorgija Malenkowa: W ujęciu marksistowsko-leninowskim, to co typowe nie oznacza bynajmniej jakiejś średniej statystycznej. Typowość odpowiada istocie danego zjawiska społeczno-historycznego, nie jest zaś po prostu zjawiskiem najbardziej rozpowszechnionym, najczęściej się powtarzającym, powszednim. Świadome przejaskrawienie, wyostrzenie obrazu nie wyklucza typowości, lecz w pełniejszej mierze ujawnia ją i podkreśla. Typowość stanowi podstawową sferę przejawiania się partyjności w sztuce realistycznej. Problem typowości jest zawsze problemem politycznym.
Inne nurty w sztuce zwłaszcza awangardowe i eksperymentalne były zwalczane jako wynaturzenia.
https://www.classicistranieri.com/pl/articles/s/o/c/Socrealizm.html
#teatr