Antykołysanka, Wojtka Hübnera
Antykołysanka – to następny przepiękny wiersz Wojtka Hübnera, który od dłuższego czasu swoim piórem wzbogaca moją zakładkę z poezją na blogu.
Wojtek z niesłychaną sensualnością i niezwykłą delikatnością, potrafi nazwać rzeczy, które często są nie do nazwania. Tym razem dowiemy się o czym jest antykołysanka.
ANTYKOŁYSANKA
noc spadła z nieba nagle
jak niezdarny podróżnik
który potknął się o gwiazdę
i wpadł w próżnię
gubiąc sen jak czapkę w pędzie
więc ciemno jest i niesennie
i jak to w próżni – tęsknie
Wojciech Maciej Hübner
Wojciech Maciej Hübner urodził się 11 stycznia 1964 roku w Łodzi. W 1983 roku zajął II miejsce w XXIV Łódzkiej Wiośnie Poetów. Autor tekstów piosenek do spektaklu «Przyjaciel Wesołego Diabła» według Kornela Makuszyńskiego w reżyserii Józefa Zbiróga (Teatr Nowy w Łodzi 1984). Publikował swoje wiersze w «Ziemi Kaliskiej», na antenie Łódzkiej Rozgłośni Polskiego Radia, w internecie. Współpracuje jako autor tekstów piosenek z Chórem UTW w Łodzi. Działa w grupie
wolontariatu AktywniPlus.
https://www.facebook.com/wojciech.hubner.5?fref=ts
Kołysanka
Kołysanka – krótka piosenka, śpiewana w celu uśpienia dziecka. Jest to forma wywodząca się z tradycji pieśni ludowej. Posiada miarowy rytm i melodię imitującą kołysanie, przeważnie w metrum 3/4 lub 6/8. Odmiana poezji dziecięcej, również forma literacka. Łączy w sobie aspekt psychologiczno-kulturowy, słowo i muzykę.
Geneza
Kołysanka jest jednym z najbardziej pierwotnych gatunków muzyki, towarzyszącym człowiekowi od zarania dziejów, mającym swe źródło w folklorze. Jej długa droga ewolucji i zmian pozwoliła na przestrzeni wieków wyodrębnić kilka odmian kołysanek. Kołysanka występuje niemal w każdej kulturze i każdym miejscu na Ziemi, trudno więc określić konkretny moment i miejsce powstania gatunku. Jest to forma, która prawdopodobnie wykształciła się samoistnie i naturalnie, ponieważ naturalnym dla człowieka zachowaniem jest kołysanie dziecka i nucenie mu do snu. Stąd też podejrzewa się, iż pierwotna formą kołysanki był rytmiczny zaśpiew, któremu towarzyszyło kołysanie. Ten typ kołysanki nazywa się „potocznym”, ponieważ w tej odmianie kołysanki najważniejsza była melodia (dziecko i tak nie byłoby w stanie tekstu zrozumieć, liczył się tylko dźwięk głosu matki), co czyniło ten typ kołysanki ponadkulturowym i uniwersalnym. Z tego typu kołysanki wykształciła się kołysanka ludowa, będąca już połączeniem tekstu i melodii. Przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie, kołysanki stanowiły ważny element tradycji. Teksty kołysanek były często bardziej znaczące dla matki niż dla samego dziecka. Zdominowana w społeczeństwie przez mężczyzn, kobieta miała w kołysance możliwość wypowiedzenia się, opowiedzenia swojej historii, swoich problemów i trudów związanych z byciem matką i żoną, a nawet wyrażenia swojej opinii na temat porządku panującego w społeczeństwie. Jednocześnie powstawało również wiele kołysanek, których teksty były bezpośrednio skierowane do dzieci, w dużej mierze były to teksty pouczające dzieci na temat świata, nakazujące im zaśniecie poprzez straszenie lub przekupywanie, oraz upraszające o dobre zdrowie, sen i szczęście dla dziecka.
Pomimo iż początkowo kołysanki były domeną kobiet, ponieważ to one tworzyły je i przekazywały swoim córkom i wnuczkom, z biegiem czasu zostały one zaadaptowane do literatury i muzyki klasycznej i początkowo tworzone głównie przez mężczyzn. W ten sposób narodziła się kołysanka artystyczna, niekoniecznie będąca już piosenką. Zaczęły powstawać kołysanki muzyczne, będące utworami muzyki klasycznej oraz oddzielone od muzyki kołysanki poetyckie. Do muzyki poważnej kołysanka została zaadaptowana w okresie romantyzmu jako miniatura fortepianowa. Zachowała cechy jej śpiewanego odpowiednika: liryczną, powolną linię melodyczną z stałym, kołyszącym, dwunutowym akompaniamentem (lewej ręki), opartym na tonice i dominancie. Do najsłynniejszych kołysanek należy Kołysanka Johannesa Brahmsa. Jednak swój rozkwit kołysanka artystyczna przeżywała w XX wieku, obejmując coraz szerszą tematykę w poezji, jednak nadal zachowując cechy łączące je z formą kołysanki.
# WojciechHübner